Budowa dowolnego obiektu na działce jest realizowana na podstawie sporządzonego wcześniej projektu. Dokumentacja zawiera między innymi szczegółowy plan, na którym zaznaczono granice działki oraz inne znajdujące się na niej naniesienia. Mogą to być budynki, drzewa, studnia czy inne elementy zagospodarowania terenu. Przed rozpoczęciem budowy wykonuje się tyczenie budynku.

Jak ulokować budynek zgodnie z planem?

Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której trzeba wykonać fundamenty pod budynek na działce, na której nie ma żadnych punktów orientacyjnych. Kopanie rowów fundamentowych i stawianie ścian „na oko” nie tylko skończyłoby się budową konstrukcji dalekiej geometrycznych ideałów. Niestety, brak estetyki to niejedyny problem takiej inwestycji. Wszelkie odchylenia od pionu czy krzywizny negatywnie wpływają też na nośność murów. Konsekwencją mogłoby być zwalenie domu.

Tyczenie budynku ma na celu dokładne wpasowanie go w przestrzeń w miejscu wyznaczonym na planie przez architekta. Ponadto, dzięki nowoczesnym metodom pomiarowym, obiekt będzie miał idealnie równe linie ścian oraz perfekcyjne narożniki o kącie 90 stopni. Wytyczenie fundamentów ma też inne znaczenie. Dom będzie ulokowany w miejscu, do którego doprowadzono rurociąg wodny lub gazowy czy sieć energetyczną.

Kto i kiedy przeprowadza tyczenie budynku?

Wyznaczenie idealnie prostych linii oraz precyzyjne określenie położenia ścian obiektu o konkretnych wymiarach wymaga nie tylko specjalistycznych przyrządów, umiejętności i doświadczenia, ale też kwalifikacji. Dlatego tyczenie budynku może wykonać geodeta, który ma specjalne uprawnienia określone w Ustawie z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne. Wykonane przez niego czynności są wymagane w sytuacjach, gdy postawienie obiektu wymaga zezwolenia na budowę. Do obiektów wymagających wytyczenia zaliczają się też:

• jednorodzinne budynki mieszkalne w całości stawiane na działce, dla której wykonano projekt,
• przyłącza gazowe, kanalizacyjne, elektroenergetyczne, wodociągowe, cieplne i telekomunikacyjne.

Jak przebiega geodezyjne wytyczenie budynku?

Wytyczenie budynku przez geodetę wymaga wyznaczenia punktów narożnych obiektu oraz jego głównych osi naziemnych i podziemnych. W tym celu stosuje się jedną z dwóch metod – kołkową – najprostszą, ale najmniej dokładną oraz metodę ław ciesielskich lub drutowych. W każdej z metod geodeta wyznacza na działce punkty charakterystyczne, które zostają w sposób trwały zaznaczone w terenie oraz naniesione na plan budowlany.

W przypadku ław ciesielskich poza obrębem fundamentów stawia się proste konstrukcje złożone z dwóch kołków i poprzecznej deski. Następnie w deski wbija się gwoździe, pomiędzy którymi można rozciągnąć sznurek lub drut. Wyznacza on linie fundamentów,

Tyczenie budynku wymaga uwzględnienia wielu elementów. Są to np. odległość 3 m ścian bez okien i 4 m ścian z oknami lub drzwiami od granicy działki, jeśli dom jest lokowany równolegle do niej. Przy innym usytuowaniu obiektu obowiązują odległości: 4 m do najbliższej zewnętrznej krawędzi okien lub drzwi. Tyczenie budynku przez geodetę jest przez niego dokumentowane szkicem tyczenia oraz wpisem do dziennika budowy.