Wysokość gruntu ma duże znaczenie przy planowaniu budowy. Przed rozpoczęciem inwestycji warto sprawdzić, jak wygląda teren, czy wymaga wyrównania, i gdzie występują spadki. Do takich pomiarów geodeci stosują niwelację terenu. Jak dokładnie ustala się wysokość terenu?

Na czym polega niwelacja terenu?

Niwelacja terenu to sposób pomiaru wysokości różnych punktów na danym obszarze. Geodeta używa specjalistycznego sprzętu, aby sprawdzić, które miejsca są wyżej, a które niżej. Dzięki temu wiadomo, jak wygląda ukształtowanie gruntu. Najczęściej stosuje się niwelatory optyczne lub elektroniczne oraz specjalne łaty pomiarowe. Pomiar polega na porównaniu wysokości punktów względem ustalonego poziomu odniesienia. Wyniki pozwalają wyznaczyć różnice wysokości między wybranymi miejscami. Na tej podstawie powstaje mapa geodezyjna z zaznaczonymi spadkami i podniesieniami terenu. Istnieją różne sposoby prowadzenia niwelacji, ale w każdym przypadku wynik końcowy to zestaw danych o wysokości. Otrzymane informacje pomagają też uniknąć problemów z odwodnieniem działki, spływem wody deszczowej czy niekontrolowanym osiadaniem gruntu.

Jakie są rodzaje niwelacji terenu w geodezji?

Geodeci korzystają z kilku metod niwelacji, zależnie od celu pomiaru i ukształtowania terenu. Najczęściej stosowane są:

• niwelacja geometryczna – polega na pomiarze różnicy wysokości przy użyciu niwelatora ustawionego poziomo. Geodeta odczytuje wartości z łat pomiarowych. Metoda jest bardzo dokładna na krótkich odcinkach, na przykład przy budowie domów lub dróg lokalnych,
• niwelacja trygonometryczna – wykorzystuje kąty pionowe i odległości mierzone tachimetrem lub dalmierzem. Sprawdza się w trudnym terenie, gdzie trudno rozstawić sprzęt poziomujący. Dobrze nadaje się do pomiarów na większe odległości,
• niwelacja satelitarna – opiera się na pomiarze sygnału z satelitów GPS. Umożliwia szybkie zbieranie danych o wysokościach na dużych obszarach. Wykorzystuje się ją tam, gdzie liczy się czas lub dostępność terenu jest ograniczona,
• niwelacja barometryczna – wysokość określa się na podstawie różnicy ciśnienia atmosferycznego pomiędzy punktami. Metoda jest szybka, ale mniej dokładna. Używana pomocniczo, na przykład przy orientacyjnych pomiarach w trudnym terenie,
• niwelacja hydrostatyczna – stosuje zasadę naczyń połączonych. Różnice wysokości wyznacza się na podstawie poziomu cieczy w przewodach. Jest bardzo dokładna na krótkich odcinkach, często wykorzystywana w budynkach podczas montażu maszyn lub instalacji.

Niekiedy geodeta łączy kilka technik, aby uzyskać najdokładniejszy wynik końcowy. Ostateczny wybór metody zależy od tego co ma powstać na danym terenie i jakiej dokładności wymaga projekt.

Kiedy wykonuje się niwelację terenu?

Niwelację terenu wykonuje się przed rozpoczęciem inwestycji budowlanych, aby dobrze przygotować teren pod fundamenty lub instalacje. Pomiar pomaga też zaplanować pomiary powierzchni, szczególnie przy podziale działek lub przygotowywaniu dokumentacji do celów prawnych. Geodeci wykonują niwelację także przy remontach dróg, przebudowie sieci wodnych i kanalizacyjnych. Wyniki pomiarów ułatwiają prawidłowe ukształtowanie gruntu. Warto zlecić usługi geodezyjne jeszcze przed rozpoczęciem projektu, aby uniknąć problemów na późniejszych etapach budowy. Regularne pomiary pozwalają szybko wychwycić niebezpieczne zmiany, które mogą zagrażać bezpieczeństwu konstrukcji. Z pomiarów korzysta się także przy projektach związanych z rekultywacją terenów, gdzie konieczne jest przywrócenie pierwotnego poziomu gruntu lub jego przekształcenie pod nowe potrzeby inwestycyjne.

Niwelacja terenu jest ważnym elementem wielu inwestycji budowlanych. Dzięki niej można wcześniej sprawdzić warunki na działce i uniknąć problemów podczas prac. Jeśli planujesz inwestycję, skonsultuj się z naszym geodetą i sprawdź, jaka metoda pomiaru będzie dla Ciebie najlepsza.