Nie każda mapa dotyczy lądu, czasem ważne dane znajdują się pod powierzchnią wody. W takich sytuacjach tworzy się specjalny rodzaj mapy, który pozwala zrozumieć, jak wygląda podwodny teren. Gdzie się ją stosuje i jak wygląda jej opracowanie?

Czym jest mapa batymetryczna?

Mapa batymetryczna przedstawia głębokość zbiornika wodnego i układ dna. Najczęściej pokazuje jeziora, rzeki, stawy lub zbiorniki zaporowe. Jest to odpowiednik mapy topograficznej, ale dla obszarów podwodnych. W zależności od celu pomiarów geodezyjnych może zawierać dodatkowe dane, np. profil mulistego osadu, przeszkody na dnie lub linie brzegowe.

Dobrym przykładem mapy batymetrycznej jest mapa jeziora o zróżnicowanej głębokości. Taki dokument pokazuje, gdzie jest najgłębiej i jak wygląda dno, czy jest płaskie, czy strome, czy występują zatoki lub wypłycenia. Wszystko to może mieć znaczenie przy budowie pomostów, planowaniu pogłębiania lub badaniach hydrologicznych.

W niektórych przypadkach mapa batymetryczna stanowi uzupełnienie innych analiz terenowych, zwłaszcza jeśli inwestycja obejmuje obszary styku wody i lądu. Może być też pomocna przy ocenie wpływu zmian klimatycznych na lokalne zbiorniki wodne.

Kiedy geodeta wykonuje się mapę batymetryczną?

Geodeta sporządza mapę batymetryczną na zlecenie różnych podmiotów, od inwestorów, przez instytucje publiczne, po firmy hydrotechniczne. Najczęściej dzieje się to przed planowaną inwestycją lub w ramach monitoringu środowiska. Przykładowo, mapa batymetryczna jeziora może być potrzebna do zaprojektowania przystani, modernizacji tamy lub budowy rurociągu pod wodą.

Mapa batymetryczna jest też niezbędna, gdy zbiornik ulega zamuleniu. Dzięki niej można porównać stan sprzed kilku lat ze stanem obecnym i ocenić, czy konieczne jest pogłębianie. Czasem badania wykonywane są regularnie, zwłaszcza w przypadku zbiorników retencyjnych lub przeciwpowodziowych. Niektóre inwestycje, np. budowa oczyszczalni ścieków lub elektrowni wodnej, wymagają precyzyjnych danych o profilu dna. W takich przypadkach mapa batymetryczna to podstawowe narzędzie projektowe.

Czym dokonuje się pomiarów geodezyjnych do mapy batymetrycznej?

Pomiarów do mapy batymetrycznej nie wykonuje się ręcznie. Geodeta korzysta ze specjalistycznego sprzętu, który pozwala zbierać dane z dużą precyzją i bezpiecznie, bez konieczności wchodzenia do wody. Najczęściej stosuje się echo-sondy, czyli urządzenia, które mierzą głębokość na podstawie czasu, w jakim fala dźwiękowa odbije się od dna i wróci do czujnika.

Nowoczesne mapy batymetryczne powstają w oparciu o technologię GPS i sonar. Sprzęt montuje się na łodzi pomiarowej, a geodeta pływa po wyznaczonej trasie, zbierając dane punkt po punkcie. Po zebraniu danych są one przetwarzane w programach i przekształcane w graficzne opracowanie. Im gęstsza siatka pomiarowa, tym dokładniejsza mapa.

Do pomiarów można też wykorzystać drony wodne lub zdalnie sterowane jednostki pływające. Dzięki temu możliwe jest wykonywanie map nawet w trudno dostępnych lub niebezpiecznych miejscach, np. w okolicy zapór, w zbiornikach przemysłowych czy w kanałach technicznych. Warto zaznaczyć, że wykonanie takiej mapy wymaga nie tylko sprzętu, ale też doświadczenia w interpretacji danych. Nie wszystkie anomalie są oczywiste, część wymaga wiedzy hydrologicznej i umiejętności analizy kontekstu terenu.

Pomiary pod wodą wymagają dokładności i odpowiedniego sprzętu, dlatego mapę batymetryczną powinien przygotować doświadczony geodeta. Takie opracowania są potrzebne przy wielu inwestycjach, nie tylko technicznych, ale też środowiskowych. Jeśli planujesz działania w pobliżu wody, dobrze uwzględnić ten etap już na początku. Skontaktuj się z nami i sprawdź, jak możemy ci pomóc.